सरल गीता (श्रीमद्भागवद्गीताको नेपाली पद्यानुवाद, शृङ्खला-५६) - Himal Post Himal Post
  • १६ चैत्र २०८०, शुक्रबार
  •      Fri Mar 29 2024
Logo

सरल गीता (श्रीमद्भागवद्गीताको नेपाली पद्यानुवाद, शृङ्खला-५६)



~स्व. पण्डित जीवनाथ उपाध्याय अधिकारी~

अक्षराणामकारोस्मि द्वन्द्वः सामासिकस्य च।
अहमेवाक्षयः कालो धाताहं विश्वतोमुखः।।३३।।
मृत्युः सर्वहरश्चाहमुद्भवश्च भविष्यताम्।
कीर्तिः श्रीर्वाक्य नारीणां स्मृतिर्मेधा धृतिः क्षमा।।३४।।

अक्षर्‌मा म अ हूँ समासहरूमा हूँ द्वन्द्व जाने तिमी
मै हूँ अक्षयकाल, पालक म हूँ, हूँ विश्वरुपै अनि।
मै संहारक मृत्यु हुँ अनि म नै उत्पत्तिको हेतु हुँ
मै कीर्ति, स्मृति, वाक्य, बुद्धि, धृति हूँ श्री हूँ क्षमा नै म हुं।।१८।।

बृहत्साम तथा साम्नां गायत्री छन्दसामहम्।
मासानां मार्गशीर्षो
हमृतूनां कुसुमाकरः।।३५।।
द्यूतं छलयतामस्मि तेजस्तेजस्विनामहम्।
जयो
स्मि व्यवसायोस्मि सत्त्वं सत्त्ववतामहम्।।३६।।

गायत्री म हुँ छन्दमा अनि वृहत्सामै महु साममा
मै हूँ पार्थ वसन्त, षड् ऋतुमहाँ, मंसीर् हुँ मैना महाँ।
जालीमा म जुवा हुँ, पार्थ अनि  सब् तेजस्वीमा तेज हुँ
जेतामा जय हूँ, म निश्चय म हूँ, सात्विक् महाँ सत्व हूँ।

वृष्णीनां वासुदेवोस्मि पाण्वानां धनञ्जयः।
मुनीनामप्यहं व्यासः कवीनामुशना कविः।।३७।।
दण्डो दमयतामस्मि नीतिरस्मि जिगीषताम्।
मौनं चैवास्मि गुह्यानां ज्ञानं ज्ञानवतामहम्।।।३८।।

वृष्णीमा म हुँ वासुदेव, तिमी हुँ हे मित्र पाण्डव्‌महाँ
वेदव्यास म हुँ मनीषिहरूमा भार्गव कवि वृन्दमा।
दण्डै हुँ बुझ शस्ति दायकमहाँ, नीति जयेच्छुक्‌महाँ
मौनै हूँ बुझ गुप्त भावहरूमा, हूँ ज्ञान ज्ञानीमहाँ।।२०।।

यच्चापि सर्वभूतानां बीजं तदहमर्जुन।
न तदस्ति विना यत्स्यान्चया भूतं चराचरम्।।३९।।
नान्तो
स्ति मम दिव्यानां विभूतीनां परन्तप।
एष तूद्देशतः प्रोक्तो विभूतेर्विस्तरो मया।।४०।।

कारण् हूँ म समस्त जीवहरूका उत्पत्तिको लोकमा
स्थावर् जङ्गम कोही हुन्न  म बिना यस्ले म छु सब् महाँ।
मेरा रुप अनन्त छन्, अनि जति ऐले  सुन्यौ वर्णन
हो संक्षिप्त स्वरुप मात्र भनि यो जाने तिमी अर्जुन।।२१।।

यद्यद्विभूतिमत्सत्त्वं श्रीमदूर्जितमेव वा।
तत्तदेवावगच्छ त्वं मम तेजो
शसम्भवम्।।४१।।
अथवा बहुनैतेन किं ज्ञातेन तवार्जुन।
विष्टभ्याहमिदं कृत्स्‍नमेकांशेन स्थितो जगत्।।४२।।

जे जे वस्तु विभूतिपूर्ण अथवा ऐश्वर्य सम्पन्न छ
मेरै तेज लिई भयो भनी यही ठाने तिमी निश्चय।
जानी यो सब पार्थ ! हुन्छ पनि के त्यस्ले तिमीले अब
मैले थामी रहेछु जीव जगतै एकांशले यै बुझ।।२२।।

तत्सदिति सरलीकृत श्रीमद्भगवद् गीतासूपनिषत्सुब्रह्मविद्यायां योगशास्त्रे श्री कृष्णार्जुन संवादे विभूति योगोनाम दशमोध्यायः।।१०।।

(क्रमशः)